Đứt dây chằng chéo trước khớp gối, có thực sự cần thiết phải phẫu thuật ? Khi một bệnh nhân bị tổn thương đứt dây chằng chéo trước khớp gối, sự băn khoăn về việc mổ hay không mổ luôn thường trực. Một số bệnh nhân cảm thấy mức độ ảnh hưởng không nhiều nhưng lại lo lắng là nếu không can thiệp, liệu có vấn đề gì xảy ra hay không.
ĐỨT DÂY CHẰNG CHÉO TRƯỚC KHÔNG PHẪU THUẬT CÓ ĐƯỢC KHÔNG ?
Lựa chọn phương pháp điều trị hợp lý cho các tổn thương dây chằng chéo trước không dễ, sự cân nhắc dựa trên nhiều yếu tố như: mức độ tổn thương dây chằng, các tổn thương phối hợp, nhu cầu vận động của bệnh nhân, tuổi, v..v…
Trong đó, một số trường hợp gần như bắt buộc phải phẫu thuật còn một số trường hợp có thể không nhất thiết phải phẫu thuật, vẫn có thể đạt được kết quả như bệnh nhân mong muốn. Bài viết này xin trình bày sơ lược những trường hợp có thể không nhất thiết phải phẫu thuật.
Dây chằng chéo trước có vai trò quan trọng trong sự làm vững khớp gối. Khi tổn thương dây chằng này thì sự vững chắc của khớp gối bị ảnh hưởng và do gối bị lỏng lẻo dẫn đến các hậu quả là:
1.Giảm chức năng gối, đặc biệt trong các hoạt động đòi hỏi di chuyển nhanh, mạnh và đột ngột như chơi các môn thể thao cần di chuyển nhiều như: bóng đá, tennis, bóng chuyền,…
2.Tổn thương thứ phát các thành phần khác của gối trong đó 2 thành phần dễ bị ảnh hưởng nhất là sụn chêm và sụn mặt khớp. Tổn thương sụn chêm thường gặp đó là rách sụn chêm dẫn đến biểu hiện đau và kẹt khớp hay tràn dịch khớp. Tổn thương sụn khớp sẽ dẫn đến hư khớp hay còn gọi là thoái hóa khớp.
Trong trường hợp bị tổn thương đứt dây chằng chéo trước hoàn toàn thì phẫu thuật chính là sự lựa chọn cần thiết. Trong trường hợp vì lý do nào đó, bệnh nhân không muốn phẫu thuật hoặc không thể thực hiện được phẫu thuật thì việc thay đổi lối sống là việc cần làm nhằm tránh các tổn thương thứ phát do đứt dây chằng gây nên. Một số việc cần phải thực hiện như: giảm cân, từ bỏ các hoạt động đòi hỏi mức độ vận động của gối cao, đeo băng gối, …
Trong trường hợp tổn thương đứt dây chằng chéo trước không hoàn toàn, việc phẫu thuật sẽ được cân nhắc dựa trên nhiều yếu tố. Nếu bệnh nhân nữ hoặc bệnh nhân không có nhu cầu vận động cao, mức độ lỏng gối không nhiều, không kèm theo các thương tổn khác như sụn chêm,.. thì có thể không cần thiết phải phẫu thuật.
Tuy nhiên, ngay sau khi bị chấn thương thì bệnh nhân cần được bất động gối bằng nẹp trong 3-4 tuần tùy theo thương tổn cụ thể và sẽ kết hợp với thuốc điều trị. Một số trường hợp thì bệnh nhân có nhu cầu vận động cao hoặc là thương tổn đứt dây chằng chéo trước không hoàn toàn nhưng phần còn lại của dây chằng không đảm bảo chức năng( tiếng Anh gọi là deficient ACL) thì lựa chọn phẫu thuật là hợp lý.
Nói tóm lại, nếu tổn thương đứt dây chằng không hoàn toàn, mức độ lỏng gối không nhiều, không kèm theo tổn thương khác của gối và nhu cầu vận động của bệnh nhân không cao thì có thể không cần phẫu thuật mà vẫn cho kết quả như mong muốn của bệnh nhân.
TRƯỜNG HỢP NÀO PHẢI MỔ TẠO HÌNH DCCT?
Đứt DCCT hoàn toàn: Đầu tiên có chỉ định mổ tạo hình DCCT nhằm cải thiện chức năng của khớp gối và ngăn ngừa các tổn thương thứ phát do việc đứt DCCT gây nên.
Đứt DCCT không hoàn toàn nhưng mà phần còn lại của DCCT không còn đủ để có thể giữ vững khớp gối ở người bệnh có nhu cầu vận động thể lực cao thì cũng có chỉ định mổ tạo hình DCCT.
Tuy nhiên một số yếu tố cần phải cân nhắc đến khi chỉ định mổ tạo hình DCCT bao gồm:
Tuổi của người bệnh: Thường thì mổ tạo hình DCCT được chỉ định cho những người trẻ tuổi (dưới 50 tuổi). Tuy nhiên một số báo cáo y khoa về tạo hình DCCT cho người trên 50 tuổi cũng cho kết quả rất là khả quan.
Nhu cầu vận động thể lực của người bệnh: Thứ hai việc chỉ định mổ tạo hình DCCT được đặt ra với những người có nhu cầu vận động thể lực cường độ cao (ví dụ chơi thể thao).
Biên độ vận động của khớp gối: Chỉ nên tạo hình DCCT khi mà người bệnh có biên độ khớp gối bình thường hoặc là gần như bình thường vì nó sẽ ảnh hưởng đến biên độ vận động khớp gối sau mổ.
Sức mạnh của cơ tứ đầu đùi: Cơ tứ đầu đùi càng yếu thì hiệu quả tạo hình DCCT sẽ càng thấp. Vì thế việc tăng cường sức mạnh cơ tứ đầu đùi trước mổ là điều cần thiết để có được kết quả khả quan.
Tổn thương xương kèm theo: Nếu như có tổn thương xương kèm theo (phù tủy xương) sẽ ảnh hưởng đến khả năng cố định vững chắc mảnh ghép trong đường hầm xương và việc tập phục hồi chức năng sau phẫu thuật.
Khớp gối có biểu hiện viêm nhiễm hay là không? Mổ tạo hình DCCT không được đặt ra với những trường hợp có nhiễm trùng khớp gối và nên cần cân nhắc với những trường hợp có viêm hoạt dịch khớp gối.
Tổn thương DCCT trên khớp gối/ chi thể dị tật: Nếu như người bệnh có khớp gối hoặc chi dưới dị tật thì không thể hoạt động thể lực ở mức độ cao, nên việc tạo hình DCCT là điều không cần thiết.
Tóm lại, khi bị đứt dây chằng chéo sau mà ảnh hưởng đến vận động hay sinh hoạt thường này thì có thể cân nhắc mổ. Tuy nhiên, việc tiến hành tạo hình tái tạo dây chằng chéo sau đòi hỏi nhiều kĩ thuật phức tạp hơn nhiều so với dây chằng chéo trước, nên người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực dây chằng để được tư vấn chính xác nhất.
Đăng Ký Kênh Youtube Để Theo Dõi Video Chia Sẽ BS. Dũng