Mục lục bài viết
ĐẶC ĐIỂM CHẤN THƯƠNG TRONG MÔN GOLF
Bắt đầu xây sân golf đầu tiên từ năm 1888, đến nay ở Mỹ có hơn 14000 sân và khoảng 10-20 triệu người ở Mỹ chơi golf ít nhất 2 lần một năm. Mặc dù được xếp là loại thể thao cường độ thấp, không va chạm, yêu cầu về tim mạch thấp, chơi golf vẫn có những chấn thương và ảnh hưởng cơ xương khớp cần lưu ý do động tác xoay người vụt bóng (swing), do dụng cụ, chấn thương do bóng golf và do di chuyển trên sân.
1.Sơ lược chấn thương:
Đau lưng là vấn đề chiếm vị trí số 1 ở người chơi golf nghiệp dư (ở golfer chuyên nghiệp thì đau lưng ở vị trí số 2)
Chấn thương vùng cổ tay, bàn tay gặp nhiều nhất ở golfer chuyên nghiệp
25 % chấn thương ở golfer nghiệp dư là do quá tải (overuse), 40% do động tác swing không đúng kỹ thuật hoặc đầu gậy chạm đất
80% chấn thương ở golfer chuyên nghiệp là do tập luyện và thi đấu quá tải, 12% do đầu gậy chạm đất khi swing và 5% do xoay hông quá mức khi swing
2. Các vấn đề thường gặp khi chơi Golf:
Chấn thương cột sống thắt lưng: do cột sống thắt lưng bị xoay, ép, cúi gập và ưỡn quá mức khi swing, đặc biệt ở golfer không chuyên. Thường các chấn thương chỉ giới hạn ở mức đau thắt lưng do căng cơ, xoắn cơ cột sống, hay dãn dây chằng cột sống, sẽ tự khỏi khi nghỉ ngơi vài tuần. Các chấn thương nặng và ít gặp hơn là Thoát vị đĩa đệm, thoái hoá mấu khớp sau, trượt đốt sống…mà có thể gây chèn ép thần kinh làm đau, tê chân cần phải được điều trị bởi BS chuyên khoa
Chấn thương vùng vai: thường gặp nhất là viêm khớp cùng- đòn, do động tác xoay vai quá mức
Tổn thương gân cơ vùng khuỷu tay: gồm tennis elbow và golfer’s elbow, là chứng viêm gân cơ gập- duỗi và xoay cổ tay
Chấn thương tay và cổ tay. Gặp nhiều nhất là viêm gân quanh cổ tay do các động tác lặp đi lặp lại và chấn động khi đầu gậy tiếp xúc bóng golf hay mặt đất. Một tổn thương cũng hay gây đau cổ tay của golfer là gãy mỏm xương móc, (gãy mỏm xương móc do đánh golf chiếm tới 33% trong tổng số các nguyên nhân khác gây gãy xương này)
Chấn thương cơ thành ngực: gặp nhiều nhất ở người mới tập, do động tác vụt banh và xoay thân mình. Các cơ bị căng đau và chấn thương là cơ răng trước, cơ liên sườn và cơ trám
Ngoài ra những chấn thương có thể gặp như đau vùng hông ngoài do co rút cơ, đau gối do dãn dây chằng hoặc chấn thương sụn chêm, bỏng da/nguy cơ ung thư da do tiếp xúc với ánh nắng quá lâu, hội chứng YIPS do vấn đề tâm lý và rối loạn trương lực cơ khu trú.
NGUYÊN TẮC VÀNG TRONG ĐIỀU TRỊ CHẤN THƯƠNG
Các chấn thương do chơi golf cũng phải được xác định và điều trị như các chấn thương thể thể thao khác, tuân thủ các nguyên tắc sau:
Khám phát hiện bệnh sớm, chính xác, điều trị đúng ngay từ đầu để tiết kiệm thời gian, giảm hậu quả. Muốn xác định chấn thương phải dựa vào thăm hỏi kỹ bệnh sử, cơ chế chấn thương, khám xác định vị trí và bộ phận tổn thương, chụp chiếu nếu cần. Một số chấn thương rất đặc thù của môn golf bác sỹ phải nắm rõ thì mới phát hiện ra.
Ví dụ: chấn thương cơ răng trước ở thành ngực khó phát hiện và dễ lầm với đau thần kinh liên sườn.
Không giảm đau nhanh bằng cách dùng thuốc quá mức: thuốc chỉ có tác dụng giảm đau chống viêm cấp thời, trong khi chấn thương cần có thời gian để lành.
Ví dụ: chấn thương cơ độ 2 cần ít nhất 3 tuần để hết đau và phục hồi sức mạnh.
Điều trị trúng đích, không điều trị kiểu bao vây: điều trị phối hợp thuốc, Vật lý trị liệu, Dinh dưỡng, Vận động trị liệu…để có kết quả lâu dài, giảm tái phát
Ví dụ điều trị đau thắt lưng: phối hợp thuốc chống viêm, Siêu âm trị liệu để dãn cơ giảm đau và tái sinh mạch máu nuôi, điện trị liệu để phục hồi cơ nhanh, tập Core exercise để lấy phản xạ thăng bằng, mạnh cơ…
Áp dụng các kỹ thuật cao để rút ngắn thời gian điều trị, thúc đẩy hồi phục chấn thương.
Ví dụ: dùng liệu pháp huyết tương trong điều trị dãn dây chằng, dùng tế bào gốc để phục hồi thoái hoá khớp; dùng sóng xung kích (shockwave) trong điều trị viêm gân mãn tính…
Tóm lại, golf hiện là môn thể thao đẳng cấp thời thượng và khá an toàn. Hiểu được các chấn thương có thể xảy ra và cách xử trí chuyên nghiệp sẽ giúp cho các golfer duy trì được phong độ cũng như giữ được niềm đam mê lâu dài của mình.
BS.Trương Công Dũng
Bài viết đăng trên tạp chí Golf ngày nay (số 103-10/2018) – Tạp chí của hội Gôn TP.Hồ Chí Minh
Đăng Ký Kênh Youtube Để Theo Dõi Video Chia Sẽ BS. Dũng