Mổ dây chằng chéo trước cho phép người bệnh tập phục hồi chức năng sớm sau phẫu thuật, khớp gối nhanh chóng lấy lại được biên độ vận động như trước phẫu thuật, sức cơ hồi phục, đồng thời tránh teo cơ đùi và cứng khớp.
MỔ DÂY CHẰNG CHÉO TRƯỚC BAO LÂU BỎ NẠNG
Tuyệt đối không được tự ý bỏ nạng tùy tiện khi chưa được sự cho phép của bác sĩ điều trị. Người bệnh bắt buộc phải mang nẹp trong mọi thao tác đi đứng và ngay cả lúc ngủ, trừ trường hợp nghỉ ngơi tại chỗ.
Tuyệt đối không bỏ nạng trong vòng 2 tuần đầu sau mổ đứt dây chằng đầu gối trước.
Trường hợp này không hiếm trong thực tế vì cảm thấy khó khăn vướng viếu mà bệnh nhân tự ý bỏ nạng nhưng chính hành động vô ý này sẽ làm cho đầu gối sưng đau, ảnh hưởng đến nguyên một quá trình điều trị trước đó và thời gian hồi phục .
VAI TRÒ CỦA NẸP DÀI Ở TRƯỜNG HỢP MỔ DÂY CHẰNG CHÉO TRƯỚC
• Bất động trong viêm
– Tụ dịch khớp gối
• Bảo vệ khớp gối
– Nguy cơ bị sụp gối do cơ tứ đầu đùi yếu
– Nguy cơ cử động gối có hại do kiểm soát gối kém
• Tạo thuận cho phục hồi cơ tứ đầu đùi
– Thiếu duỗi chủ động
VAI TRÒ CỦA NẠNG Ở TRƯỜNG HỢP SAU MỔ DÂY CHẰNG CHÉO TRƯỚC
• Giảm tải lên chân mổ
– Tụ dịch khớp gối
– Sưng viêm nơi lấy gân cổ chân
• Tạo thuận cho phục hồi dáng đi
– Gối không gấp (thì đu) khi đi
– Cổ chân gấp mu thụ động (giữa sau thì trụ) không đủ
– Chưa chống chân bao giờ
BỎ NẠNG, NẸP DÀI NHƯ THẾ NÀO?
• BS phẫu thuật quyết định: biết rõ sang thương
• Chương trình VLTL mẫu nên áp dụng uyển chuyển:
– Mốc thời gian
– Tiêu chuẩn chuyển giai đoạn
• Sự thay đổi phải từ từ liên tục
• Có thể cần phải thăm dò và đánh giá lại
CÁC PHƯƠNG PHÁP VÀ KỸ THUẬT PHỤC HỒI CHỨC NĂNG SAU MỔ DÂY CHẰNG CHÉO TRƯỚC
Sau khi phẫu thuật bệnh nhân tập vật lý trị liệu thụ động tại giường.
Ngày 1 sau phẫu thuật
– Tập lắc, di động xương bánh chè
– Mang nẹp đùi cẳng chân cố định sau mổ: tập dạng và khép chân, tập nâng toàn bộ chân lên khỏi mặt giường, tập vận động cổ chân trong nẹp.
– Tập co cơ tĩnh trong nẹp: tập gồng cơ đùi, cơ cẳng bàn chân
– Tháo nẹp ngày 3-4 lần, tập gấp duỗi gối chủ động có trợ giúp, gấp gối <60º
– Đeo nẹp liên tục cả ngày và đêm, kê cao chân phẫu thuật khi nằm nghỉ.
– Bệnh nhân có thể ngồi dậy trên giường.
Ngày 2 sau phẫu thuật
– Tiếp tục tập các bài tập trên như ngày thứ nhất
– Mang nẹp: bệnh nhân có thể tập ngồi, tập đứng dậy tỳ nhẹ xuống chân đau với trọng lượng bằng 50% trọng lượng cơ thể.
– Sử dụng 2 nạng nách trợ giúp có sự hướng dẫn của kỹ thuật viên.
Ngày 3 sau phẫu thuật
– Tiếp tục tập các bài tập như ngày 1, 2 với cường độ tăng dần.
– Tập vận động chủ động có kháng trở các khớp tự do tại chân phẫu thuật.
– Bệnh nhân đi lại, sử dụng 2 nạng nách trợ giúp, hướng dẫn bệnh nhân đi đúng cách và chịu lực.
Sau 1 tuần sau phẫu thuật
– Có thể gấp gối đến 90 độ.
– Chịu trọng lượng trên chân phẫu thuật với cường độ tăng dần đến 100% trọng lượng.
– Nếu khớp gối sưng đau tăng lên, ngưng tập, chườm lạnh khớp gối.
– Mang nẹp cố định gối 4 tuần.Sử dụng nạng nách 4-6 tuần.
– Sang tuần thứ 2: Khớp gối phải được duỗi hoàn toàn, gối phải gấp được 90 độ, sức cơ tứ đầu đùi phải đủ mạnh.
Từ tuần thứ 3 đến hết tuần thứ 4:
– Tăng cường tập vận động thụ động gối để gối gấp dần tối đa đến 120 độ.
– Tăng cường tập nâng chân, tập gấp duỗi gối chủ động tư thế ngồi (chưa có lực cản) để tăng sức cơ tứ đầu đùi.
– Tập đứng dồn 100% trọng lượng lên chân phẫu thuật.
– Tập đạp xe đạp tại chỗ không có lực cản.
– Tập sức cơ tứ đầu đùi bằng cách dùng lực cản ở cẳng chân khi khớp gối duỗi dần từ 90 đến 60 độ.
Từ tuần thứ 5 đến hết tuần thứ 6:
Tập gấp gối tích cực hơn để tăng tầm vận động của khớp
Tập nhún đùi (xuống tấn) trong giói hạn khớp gối duỗi dần từ 90 đến 60 độ và ngược lại, tốc độ tăng dần theo thời gian.
Tập bước lên và bước xuống một bậc thang
Tập sức mạnh cơ đùi bằng cách tập nâng đùi với tạ hoặc bao cát hoặc chun khi khớp gối gấp 90 độ với trọng lượng tăng dần.
Từ tuần thứ 7 đến hết tuần thứ 10:
Tăng cường các bài tập trên để đạt được biên độ gấp duỗi khớp gối thụ động bình thường.
Bỏ nẹp, tập đi bộ tích cực và tập dáng đi bình thường.
Tập bước lên và bước xuống đến 2-3 bậc thang
Tập nhún đùi với tầm vận động gấp duỗi gối tăng lên và tốc độ tăng dần
Tập chạy trên đường bằng phẳng.
Từ tuần thứ 11 đến tuần thứ 16:
Tăng cường các bài tập trên
Tập các bài tập tăng cường sức mạnh cơ tứ đầu đùi và cơ chậu chày
Tập gấp duỗi gối chủ động phải đạt biên độ bình thường
Vào tuần thứ 16 tầm vận động duỗi chủ động phải đạt duỗi hoàn toàn.
Từ tháng thứ 5 đến hết tháng thứ 6:
– Tập các bài tập tăng cường sức mạnh cơ tứ đầu đùi và cơ chậu chày
– Tập chạy tốc độ tăng dần, tập lên xuống bậc thang tích cực hơn.
Nếu bạn vẫn còn thắc mắc mổ dây chằng chéo trước bao lâu bỏ nạng hoặc cần tư vấn những vấn đề liên quan đến dây chằng chéo, xin đừng ngần ngại hay lien hệ với chúng tôi theo thong tin bên dưới để được tư vấn miễn phí.
Đăng Ký Kênh Youtube Để Theo Dõi Video Chia Sẽ BS. Dũng