Tập vật lý trị liệu sau mổ dây chằng gối như thế nào mới hiệu quả?

Bài tập vật lý trị liệu sau mổ dây chằng gối là việc quan trọng sau khi phẫu thuật, đặc biệt khi phẫu thuật nội soi tái tạo dây chằng chéo trước khớp gối hiện nay có nhiều tiến bộ về mặt kỹ thuật phẫu thuật nhằm giảm thiểu tối đa các sai sót và tổn thương do biến chứng xảy ra. Vì thế để khớp gối có thể hoạt động bình thường cần phải có những bài tập vật lí trị liệu sau mổ dây chằng gối phù hợp. Bài viết hôm nay phongkhambonnela.com sẽ giới thiệu đến độc giả những bài tập vật lý trị liệu sau mổ dây chằng gối cho bệnh nhân sau mổ.

TẠI SAO BẠN CẦN TẬP VẬT LÍ TRỊ LIỆU SAU MỔ DÂY CHẰNG GỐI ?

Sau khi mổ dây chằng gối, cần khoảng bảy tuần để mảnh ghép ở khớp gối lành lại. Một chương trình tạp vật lí trị liệu phù hợp sẽ giúp bạn bảo vệ mảnh ghép này trong suốt quá trình phục hồi, giúp giảm đau, đảm bảo phục hồi sớm khả năng vận động, sức mạnh cơ, toàn bộ chức năng của khớp gối và khả năng hoạt động độc lập. Thông qua việc tập thăng bằng và dáng đi, phục hồi chức năng cũng sẽ giúp bạn trở lại các hoạt động thể thao ở cường độ như trước đây một cách an toàn.

 NGUYÊN TẮC TẬP VẬT LÝ TRỊ LIỆU SAU MỔ DÂY CHẰNG GỐI

Mổ dây chằng gối cho phép người bệnh tập tập vật lý trị liệu sớm sau phẫu thuật, khớp gối nhanh chóng lấy lại được biên độ vận động như trước phẫu thuật, sức cơ hồi phục, đồng thời tránh teo cơ đùi.

LỢI ÍCH CỦA CÁC BÀI TẬP VẬT LÍ TRỊ LIỆU SAU MỔ DÂY CHẰNG GỐI

Tập vật lý trị liệu sau mổ dây chằng gối như thế nào mới hiệu quả? HIện nay các phương pháp chữa đau khớp gối đã có nhiều tiến bộ vượt bậc, đặc biệt là sau khi có thêm kỹ thuật thay mới phần dây chằng chéo trước nhờ sự hiểu biết kỹ càng hơn về cấu tạo sinh học cũng như cơ học của khớp gối. Chính vì thế, các hướng tập luyện thể dục thể thao, vật lý trị liệu nhằm phục hồi chức năng sau khi phẫu thuật đã có bước tiến đáng kể.

Cụ thể, theo giải phẫu cho thấy phần dây chằng chéo trước chính là bộ phận làm vật cản cho sự trượt đi trượt lại ra trước, về sau của xương chày so với xương đùi, ngoài ra nó cũng góp phần tác động vào sự vững chắc khi khớp gối hoạt động. Vì thế mà chỉ cần một tác động lên đầu gối, ví dụ như tai nạn lao động, tai nạn giảo thông hoặc trong sinh hoạt hằng ngày cũng có thể khiến dây chằng chéo trước bị đứt.

Khi phần dây chằng chéo phía trước này bị đứt, thì xương chày sẽ bị trượt ra trước so với xương đùi, vì thế mà khớp gối bị mất đi độ vững chắc, người bệnh vận động, đi lại khó khăn hơn bao giờ hết. Bên cạnh đó, tình trạng lỏng khớp kéo dài còn có thể dẫn đến các thương tổn thứ phát như rách sụn chêm, giãn dây chằng bao khớp, thoái hóa khớp.

Vì thế cách chữa trị tốt nhất là phẫu thuật nội soi nhằm tác động tái tạo và làm mới dây chằng chéo trước. Và sau khi phẫu thuật thì người bệnh nên tiến hành tập vật lý trị liệu sau mổ dây chằng gối để lấy lại khả năng vận động trước kia của khớp gối. Giai đoạn này sẽ được các bác sĩ chuyên khoa chỉ định, theo dõi sát sao tùy thuộc vào tình trạng, mức độ tổn thương dây chằng cũng như kết quả sau quá trình mổ và chất liệu bộ phận mới ghép vào tái tạo cho phần dây chằng chéo cũ.

Bài tập vật lí trị liệu cho khớp gối sau mổ chính là yếu tố để thấy được sự khác biệt trong điều trị. Phẫu thuật nội soi tái tạo dây chằng chéo trước cho phép người bệnh tập vật lý trị liệu khớp gối sớm sau phẫu thuật, giúp khớp gối nhanh chóng lấy lại được biên độ vận động như trước phẫu thuật, sức cơ hồi phục, đồng thời tránh teo cơ đùi.

CÁC BÀI TẬP VẬT LÍ TRỊ LIỆU THEO TỪNG GIAI ĐOẠN CỤ THỂ

Người bệnh nếu kiên trì tập vật lý trị liệu sau mổ dây chằng gối thì khả năng hồi phục chức năng khớp gối rất nhanh và đây cũng chính là yếu tố khác biệt ảnh hưởng đến các chức năng vận động sau này khi trở lại với các môn thể thao yêu thích. Tuy nhiên, để đạt được kết quả tốt, người bệnh cần tập luyện theo đúng chương trình và hướng dẫn tập vật lý trị liệu khớp gối trực tiếp cụ thể của bác sĩ chuyên khoa ở mỗi thời điểm nhất định.

Bài viết xin hướng dẫn độc giả các bài tập vật lí trị liệu sau mổ dây chằng khớp gối. Bao gồm các giai đoạn như sau:

• Tập vật lý trị liệu sau mổ dây chằng gối 7 ngày sau phẫu thuật

Sau một tuần phẫu thuật người bệnh nên tiến hành tập luyện nhuần nhuyễn động tác gập đầu gối, tập từ nhẹ đến nặng sao cho đầu gối người bệnh có thể co lên được đến 90 độ như bình thường. Đây cũng chính là thời gian mà đầu gối người bệnh đã có thể co duỗi như bình thường, lấy lại được sức mạnh cho các cơ phần đầu đùi.

Nếu trong thời gian tập vật lý trị liệu sau mổ dây chằng gối mà đầu gối người bệnh có dấu hiệu sưng đau lên thì nên tạm thời dừng hoạt động, sử dụng thêm túi chườm đá để giúp cho đầu gối bớt đau nhức và bớt sưng hơn.

• Từ tuần thứ 3 đến hết tuần thứ 4 sau phẫu thuật

– Tăng cường tập luyện tập trung cho phần khớp gối vừa phẫu thuật, kết quả cần đạt được là đầu gối có thể gập lên được một góc 120 độ.

– Luyện tập các bài tập giúp nâng chân, gập duỗi đầu gối lại cả khi nằm lẫn khi ngồi. Bài tập này giúp cơ đầu đùi tăng được sức chịu đựng.

– Tập co 1 chân trong khi đứng để dồn hết trọng lượng cơ thể lên chân bị thương.

– Có thể chạy xe đạp tại chỗ để tăng sự linh hoạt của khớp gối. Đây cũng là một cách tập vật lý trị liệu sau mổ dây chằng gối hiệu quả.

• Tuần thứ 5 và 6 sau phẫu thuật

– Tập trung thực hiện các  động tác luyện tập cho khớp gối nhiều hơn để nâng cao khả năng vận động của khớp

– Người bệnh đứng thẳng, nhún đùi tù từ xuống, từ 90 độ xuống 40 độ, sau đó thực hiện ngược lại. Nên tăng dần tốc độ thực hiện bài tập này.

– Tập lên xuống cầu thang trong phạm vi một bậc.

– Nâng cơ đùi khi có lực cản, có thể sử dụng vật gây ra lực cản là tạ, bao cát, dây chun, nhất là khi khớp gối đang gấp ở một góc 90 độ, bài tập này giúp cơ đùi dần được cải thiện sức mạnh.

– Có thể xoa bóp, massage nhẹ nhàng phần mổ, di chuyển tay xung quanh phần xương bánh chè để thư giãn vết thương, tránh tình trạng căng cơ.

• Tập vật lý trị liệu sau mổ dây chằng gối từ tuần thứ 7 đến tuần thứ 10

– Tích cực tập luyện các bài tập ở trên theo cường độ ngày càng tăng lên giúp khớp gối có khả năng gập duỗi bình thường.

– Lúc này có thể tháo bỏ nẹp và tập đi bộ nhẹ nhàng, tập để dáng đi có thể bình thường trở lại.

– Tập lên xuống cầu thang trong phạm vi 2-3 bậc

– Trên mặt đường bằng phẳng người bệnh có thể thực hiện các động tác nhún nhùn đùi, tập chạy chậm.

• Tập vật lý trị liệu sau mổ dây chằng gối sau phẫu thuật từ 11-16 tuần

– Tăng dần cường độ của các bài tập phục hồi chức năng sau khi phẫu thuật dây chằng chéo trước, vẫn theo đúng chỉ dẫn của các bác sĩ chuyên khoa.

– Tập chủ động gập duỗi khớp để khôi phục khả năng này của khớp gối.

-Đến khoảng hết tuần thứ 16 sau phẫu thuật thì người bệnh nên cố gắng tự mình duỗi khớp gối, sự chủ động này sẽ đưa lại khả năng phản xạ cho đầu gối.

• Tập vật lý trị liệu sau mổ dây chằng gối từ tháng thứ 5 và 6

– Tập trung luyện tập các bài tập để cải thiện sức mạnh cho cơ từ đầu đùi và cơ chậu chày

– Bệnh nhân tập chạy với tốc độ tăng dần

– Tập đi lên đi xuống cầu thang với phạm vi di chuyển dài hơn.

• Từ tháng thứ 7 trở đi

– Tập vật lý trị liệu sau mổ dây chằng gối bằng các môn thể thao phù hợp với sức khỏe.

– Sang tháng thứ 8 bệnh nhân có thể làm được việc nặng với mức độ vừa phải.

– Sử dụng chân phẫu thuật đẩy làm động tác nhảy tới nhảy lui.

– Từ tháng thứ 9 sau phẫu thuật bệnh nhân hoàn toàn có khả năng tập vật lý trị liệu sau mổ dây chằng gối và thi đấu thể thao như bình thường.

– Sau giai đoạn này người bệnh cần đạt được kết quả khả quan theo một số tiêu chí sau: Tầm độ khớp đạt hoàn toàn từ sức cơ đầu đạt khoảng 80% đến sức cơ hamstring lên tới ít nhất khoảng 100%, khi thực hiện các động tác không còn bị đau đầu gối, các chức năng đạt khoảng trên 85% so với chân không phẫu thuật.

Các bài tập vật lí trị liệu cho khớp gối có tác dụng tăng cường sức bền cho cơ bắp, lấy lại khả năng kiểm soát và phối hợp các cơ, giúp đầu gối hoàn toàn có thể thực hiện mọi hoạt động trở lại bình thường.

Ngoài ra, bệnh nhân cũng cần lưu ý một số điều sau phẫu thuật để dây chằng gối nhanh chóng phục hồi tốt.

– Tuyệt đối không được tự ý bỏ nẹp tùy tiện khi chưa được sự cho phép của bác sĩ điều trị.

– Tránh co gối quá mức ngay  từ tháng đầu sau mổ

– Hạn chế đi lại, tránh lên xuống cầu thang, lái xe, ngồi xổm

– Tránh tuyệt đối chạy nhảy,  chơi thể thao 3 tháng đầu

– Hạn chế việc thức khuya hay dậy quá sớm,…

– Không chịu sức nặng lên chân phẫu thuật nhiều hơn đề nghị của bác sĩ phẫu thuật.

– Luôn sử dụng nạng cho đến khi chuyên viên vật lý trị liệu xác nhận sự tiến bộ.

– Không gập khớp gối phẫu thuật nhiều hơn đề nghị.

– Không vặn hoặc xoay trên chân phẫu thuật khi xoay cơ thể.

– Không ngồi bắt chéo chân.

– Không nâng vật nặng.

Bên cạnh việc tập luyện các bài tập vật lý trị liệu sau mổ dây chằng gối chéo trước ở trên thì người bệnh cũng có thể kết hợp tập các bài tập vật lý trị liệu chuyên sâu như vi sóng, điện phân thuốc, điện xung từ tuần thứ 2 sau phẫu thuật tại các trung tâm vật lí trị liệu theo hướng dẫn của bác sĩ để nhanh chóng phục hồi khả năng vận động của khớp gối. Trong quá trình đó người bệnh nên tái khám thường xuyên để bác sĩ đánh giá khả năng phục hồi và đưa ra các bài tập luyện thích hợp để phục hồi khớp gối tốt hơn.

 Đăng Ký Kênh Youtube Để Theo Dõi Video Chia Sẽ BS. Dũng