Nguyên Nhân Dẫn Đến Đứt Dây Chằng Chéo Trước

Chấn thương dây chằng chéo trước thường xảy ra trong hoạt động thể thao. Các vận động viên chơi những môn thể thao như bóng đá, bóng rổ, bóng bầu dục và trượt tuyết đổ đèo… là đối tượng có nguy cơ cao bị chấn thương dây chằng chéo trước. Ngoài ra, đứt dây chằng chéo trước cũng có thể do chấn thương liên quan đến tai nạn giao thông, tai nạn lao động, té ngã, hoạt động gây lực nặng lên đầu gối. Nguyên nhân của chấn thương thường liên quan đến các tình huống như: ngừng đột ngột, chuyển hướng nhanh chóng, xoay người nhưng giữ nguyên bàn chân, tiếp đất trong tư thế không thuận, bị một cú đánh trực tiếp vào đầu gối hoặc bị va chạm mạnh.

Dấu Hiệu

• Đầu gối tạo ra âm thanh lục cục ở khu vực bị thương
• Đau dữ dội và không thể tiếp tục hoạt động
• Đầu gối nhanh bị sưng
• Di chuyển khó khăn

Biến Chứng Của Đứt Dây Chằng Chéo Trước

Những người bị chấn thương dây chằng chéo trước có nguy cơ cao mắc bệnh viêm khớp ở đầu gối. Viêm khớp có thể xảy ra ngay cả khi người bệnh đã phẫu thuật tái tạo lại dây chằng chéo trước.

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ bị viêm khớp, chẳng hạn như mức độ nghiêm trọng của chấn thương ban đầu, sự hiện diện của các chấn thương liên quan ở khớp gối, và mức độ hoạt động của bệnh nhân sau khi điều trị.

Chẩn Đoán

Chụp X-quang: để loại trừ gãy xương vì tia X-quang không thể cho thấy các mô mềm, chẳng hạn như dây chằng và gân.

Chụp cộng hưởng từ MRI: tìm thấy tổn thương ở cả mô mềm, bao gồm dây chằng, gân, sụn, và xương.

Siêu âm khớp gối: kiểm tra các tổn thương ở dây chằng, gân và cơ của đầu gối.

Điều Trị Đứt Dây Chằng Chéo Trước

Chấn Thương Nhẹ

Điều trị chấn thương dây chằng nhẹ bao gồm nghỉ ngơi, chườm đá, mang nẹp đầu gối tập các bài phục hồi chức năng để giúp bệnh nhân lấy lại sức mạnh và sự ổn định ở khớp gối, hoặc phẫu thuật để tái tạo dây chằng bị đứt.

Đứt Một Phần Dây Chằng Chéo Trước

Bệnh nhân bị đứt một phần dây chằng chéo trước có thể hồi phục với phương pháp tập phục hồi chức năng trong thời gian ít nhất 3 tháng. Tuy nhiên, một số bệnh nhân bị đứt một phần dây chằng vẫn có thể còn nhiều triệu chứng không ổn định, cần được theo dõi lâm sàng chặt chẽ và được chỉ định một liệu trình vật lý trị liệu hoàn chỉnh.

Đứt Hoàn Toàn Dây Chằng Chéo Trước

Đa số trường hợp đứt hoàn toàn dây chằng chéo trước được điều trị bằng phẫu thuật tái tạo dây chằng. Khi bị đứt hoàn toàn dây chằng, bệnh nhân không thể tham gia các môn thể thao, thậm chí nhiều người không thể vận động, đi bộ như bình thường.

Khoảng một nửa số ca chấn thương dây chằng chéo trước xảy ra kết hợp với tổn thương sụn chêm, sụn khớp (sụn trơn bao phủ các đầu xương) hoặc các dây chằng khác. Tổn thương thứ cấp (có liên quan) xảy ra ở những bệnh nhân bị mất ổn định lặp đi lặp lại do chấn thương dây chằng chéo trước. Với tình trạng mất ổn định mãn tính, phần lớn bệnh nhân sẽ bị tổn thương sụn khớp khoảng 10 năm trở về sau khi bị chấn thương ban đầu.

Phẫu Thuật Tái Tạo Dây Chằng Chéo Trước

Bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ dây chằng bị tổn thương và thay thế nó bằng một đoạn gân tương tự như dây chằng nối cơ với xương. Mô thay thế này được gọi là mảnh ghép. Bác sĩ thường sử dụng đoạn gân từ một phần khác của đầu gối (gân tự thân) để chuẩn bị mảnh ghép theo kích cỡ phù hợp với bệnh nhân.

Các phương pháp mổ tái tạo dây chằng chéo trước bao gồm:

Sử Dụng Mảnh Ghép Từ Gân Bánh Chè Tự Thân (Patellar Tendon Autograft)

Mảnh ghép gân bánh chè được tạo thành từ đoạn một phần ba giữa của gân bánh chè của bệnh nhân, cùng với một chốt xương từ ống chân và xương bánh chè. Được một số bác sĩ phẫu thuật coi là mảnh ghép “tiêu chuẩn vàng” để tái tạo dây chằng chéo trước, phương pháp này thường được dùng cho các vận động viên và bệnh nhân có công việc không yêu cầu phải quỳ nhiều.

Những hạn chế tiềm tàng của ghép gân bánh chè tự thân là:

• Đau sau phẫu thuật phía sau xương bánh chè
• Đau khi quỳ gối
• Tăng nhẹ nguy cơ cứng khớp sau phẫu thuật
• Nguy cơ nhẹ bị gãy xương bánh chè

Sử Dụng Mảnh Ghép Từ Gân Kheo Tự Thân (Hamstring Tendon Autograft)

Phương pháp này sử dụng gân kheo ở mặt trong của đầu gối. Một số bác sĩ phẫu thuật sử dụng một gân bổ sung, dây chằng, được gắn bên dưới đầu gối trong cùng một khu vực. Điều này tạo ra một mảnh ghép gân hai hoặc bốn sợi. Phương pháp này được cho là tạo ít vấn đề hơn việc lấy mảnh ghép gân bánh chè tự thân, bao gồm:

• Ít đau đầu gối trước sau phẫu thuật
• Độ cứng khớp sau phẫu thuật ít hơn
• Vết rạch nhỏ hơn
• Phục hồi nhanh hơn

Tuy nhiên, có những hạn chế khi sử dụng mảnh ghép gân kheo, bao gồm:

• Chức năng vận động sau phẫu thuật bị hạn chế hơn
• Các mảnh ghép có thể dễ bị kéo căng hơn một chút, điều này dẫn đến tăng độ lỏng lẻo ở đầu gối.
• Bệnh nhân có thể bị giảm sức mạnh gân kheo sau phẫu thuật.

Sử Dụng Mảnh Ghép Từ Gân Cơ Tứ Đầu (Quadriceps Tendon Autograft)

Ghép gân cơ tứ đầu tự thân thường được sử dụng cho các thủ thuật tái tạo sơ cấp (ban đầu) cũng như tái tạo sửa đổi (lặp lại). Bác sĩ phẫu thuật sử dụng một phần ba giữa của gân cơ tứ đầu của bệnh nhân và một chốt xương từ đầu trên của xương bánh chè, tạo ra một mảnh ghép lớn hơn cho những bệnh nhân cao hơn và nặng hơn.

Hạn chế của phương pháp này bao gồm:

• Vì chỉ có cắm xương một bên nên khả năng cố định không vững chắc như ghép gân bánh chè, nên có thể xảy ra hiện tượng lỏng lẻo.
• Có mối liên quan cao với đau sau phẫu thuật phía trước đầu gối và nguy cơ gãy xương bánh chè nhẹ.
• Bệnh nhân có thể thấy vết mổ không hấp dẫn về mặt thẩm mỹ.

Sử Dụng Mảnh Ghép Đồng Loại (Allograft)

Mảnh ghép lấy từ người hiến tặng là lựa chọn an toàn, hiệu quả cho một số bệnh nhân, được sử dụng cho những bệnh nhân đã thất bại trong việc tái tạo dây chằng chéo trước và trong khi phẫu thuật để sửa chữa hoặc tái tạo nhiều hơn một dây chằng đầu gối.

Ưu điểm của phương pháp này bao gồm:

• Loại bỏ cơn đau do lấy mảnh ghép từ bệnh nhân
• Rút ngắn thời gian phẫu thuật
• Vết rạch nhỏ hơn

Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần thực hiện trị liệu phục hồi chức năng. Mổ tái tạo dây chằng chéo trước thành công kết hợp với phục hồi chức năng thường có thể giúp bệnh nhân khôi phục lại chức năng của đầu gối.

Để đánh giá chấn thương dây chằng chéo trước, hãy đặt hẹn khám với bác sĩ chuyên khoa Chấn thương chỉnh hình để được điều trị kịp thời, tránh để lại biến chứng về sau. Phẫu thuật cũng có thể cần thiết để phục hồi đầy đủ khả năng vận động của người bệnh. Mục tiêu điều trị của Bệnh viện Đức Khang là khôi phục tổn thương của đầu gối, làm giảm bớt đau đớn do chấn thương, để bệnh nhân có thể quay trở lại các hoạt động mà mình yêu thích.

Phòng Khám Chấn Thương Chỉnh Hình

Với số lượng bệnh nhân đến thăm khám tại Phòng khám Chấn thương chỉnh hình ngày càng gia tăng, Bệnh viện Đức Khang liên tục phát triển, quy tụ đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Chấn thương chỉnh hình giỏi, có nhiều năm công tác tại các bệnh viện công lập như Bệnh viện Chấn Thương Chỉnh Hình TP.HCM, bệnh viện Quân Y, bệnh viện Chợ Rẫy… cũng như cải thiện cơ sở vật chất, đầu tư trang thiết bị thủ thuật, phẫu thuật hiện đại phục vụ cho công tác khám, chẩn đoán và điều trị.

Bệnh viện Đức Khang chuyên khám và điều trị các bệnh lý Chấn thương chỉnh như:

• Gãy xương, trật khớp chi trên, chi dưới, xương chậu
• Đứt dây chằng khớp gối (đứt dây chằng chéo trước, đứt dây chằng chéo sau)
• Các bệnh lý viêm khớp: viêm xương khớp, viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp vảy nến, viêm khớp phản ứng, bệnh gout, bệnh xương khớp ở người cao tuổi
• Phẫu thuật nội soi khớp, thay khớp (phẫu thuật nội soi khớp vai, khớp gối và thay khớp gối, khớp háng…).
• Điều trị bệnh lý về cột sống: đau lưng, thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, gai xương, loãng xương, căng cơ dây chằng, vẹo cột sống, đau thần kinh tọa…
• Bệnh lý về tay và cổ tay: hội chứng ống cổ tay, ngón tay lò xo, bong gân, thoái hóa khớp, viêm bao gân hoạt dịch DeQuervain, u bàn tay, cổ tay…
• Phẫu thuật nội soi các chấn thương do hoạt động thể thao: rách sụn chêm khớp gối, đứt dây chằng.
• Điều trị tổn thương phần mềm do vết bỏng, vết thương.
• Rút/ tháo dụng cụ
• Nắn xương, bó bột
• Chăm sóc vết thương sau phẫu thuật chấn thương chính hỉnh