Nhiều người bị gãy xương, sau được khi bó bột hoặc phẫu thuật xong thường nghĩ đơn giản là “xương liền rồi là xong”. Nhưng thực tế, quá trình phục hồi chức năng sau gãy xương – là một giai đoạn quan trọng, mang tính quyết định xem bạn có thể vận động trở lại bình thường hay không. Một ca bó bột nắn xương gãy hoặc ca mổ kết hợp xương gãy có thể kéo dài vài tiếng, nhưng hành trình tập phục hồi chức năng sau đó, có thể kéo dài đến vài tháng; và đây cũng là lúc người bệnh thường hay nản lòng nhất, đặc biệt đối với những người nóng vội, muốn mau chóng đạt được kết quả.
Từ gãy xương đến hồi phục hoàn toàn: Hành trình lấy lại sự linh hoạt
Chúng ta có thể chia làm 4 giai đoạn cơ bản như sau:
– Giai đoạn 1: Chẩn đoán và điều trị cố định xương:
Ngay sau khi bị gãy xương, người bệnh cần được thăm khám và chẩn đoán chính xác các tổn thương và lên kế hoạch điều trị phù hợp. Bác sĩ sẽ thực hiện chụp X-quang, đôi khi là CT scan hoặc MRI, để xác định vị trí, loại hình và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Các phương pháp cố định xương gãy phổ biến hiện nay như:
+ Bó bột: khi xương đơn giản, không di lệch nhiều, hoặc bệnh nhân không thể thực hiện phẫu thuật)
+ Phẫu thuật: Đối với các trường hợp gãy xương phức tạp, di lệch nhiều, gãy hở,… bác sĩ có thể phẫu thuật để nắn chỉnh và cố định xương bằng đinh, vít, nẹp hoặc khung cố định…
– Giai đoạn 2: Giai đoạn liền xương:
Đây là giai đoạn quan trọng nhất, nơi xương bắt đầu quá trình tự chữa lành, nối liền các ổ gãy. Từ việc hình thành một cục máu đông, sau đó phát triển thành mô sụn và cuối cùng là hình thành nên xương mới (can xương). Quá trình này có thể mất từ vài tuần đến vài tháng, tùy thuộc vào mức độ xương gãy, loại xương, tuổi tác, chế độ dinh dưỡng…
Trong giai đoạn này, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ về việc hạn chế vận động, để bảo vệ vùng xương bị gãy. Bác sĩ sẽ thường xuyên chụp X-quang để kiểm tra tiến độ lành xương.
Ngay cả sau khi xương đã lành, người bệnh có thể vẫn bị đau, cứng khớp, hoặc yếu cơ do thời gian dài không vận động. Vì thế, các bác sĩ thường khuyến khích bắt đầu vật lý trị liệu phục hồi chức năng sớm: càng sớm càng tốt – đặc biệt là ở khớp vai, khuỷu tay, cổ chân hoặc đầu gối, nơi cần nhiều biên độ linh hoạt.
– Giai đoạn 3: Giai đoạn phục hồi chức năng, lấy lại sức mạnh và sự linh hoạt:
Tại phòng khám chấn thương thể thao Sports Medic, sau khi được bác sĩ thăm khám, người bệnh sẽ được xây dựng lộ trình phục hồi chức năng cụ thể theo từng giai đoạn. Bác sĩ sẽ đánh giá mức độ lành xương, độ sưng, khả năng vận động để chỉ định các bài tập phù hợp, từ kích hoạt cơ nhẹ cho tới tăng dần cường độ vận động, kết hợp massage, sóng siêu âm hoặc các thiết bị hỗ trợ chuyên biệt.
Đối với những trường hợp phức tạp như gãy xương sau phẫu thuật, hoặc bệnh nhân lớn tuổi, trẻ em – lộ trình sẽ được điều chỉnh sát sao hơn để đảm bảo phục hồi an toàn, hiệu quả và không tái phát. Các bài tập phục hồi chức năng cơ bản bao gồm:
+ Bài tập vận động thụ động và chủ động: Giúp tăng cường phạm vi chuyển động của khớp và cơ bắp xung quanh vùng xương gãy, tránh cứng khớp.
+ Bài tập tăng cường sức mạnh: Sử dụng tạ nhẹ, dây kháng lực hoặc trọng lượng cơ thể để khôi phục sức mạnh cơ bắp đã bị teo do bất động lâu ngày.
+ Bài tập thăng bằng và phối hợp: Đặc biệt quan trọng đối với gãy xương chi dưới, giúp bệnh nhân lấy lại khả năng đi lại, đứng vững.
+ Vật lý trị liệu: Các phương pháp như nhiệt trị liệu, điện trị liệu, siêu âm có thể được sử dụng để giảm đau, giảm sưng và kích thích quá trình hồi phục.
– Giai đoạn 4: Hồi phục hoàn toàn, trở lại các hoạt động thường ngày và thể thao:
Đây là giai đoạn cuối cùng, khi bệnh nhân đã lấy lại gần như hoàn toàn sức mạnh, sự linh hoạt và khả năng vận động của chi bị thương. Trong giai đoạn này, bệnh nhân có thể tiếp tục các bài tập duy trì, tăng cường độ và thử thách bản thân nhiều hơn. Tuy nhiên, vẫn cần lắng nghe cơ thể và không vội vàng quay lại các hoạt động cường độ cao quá sớm.
Tại phòng khám Sports Medic, bác sĩ vẫn theo dõi, thăm khám lâm sàng, kiểm tra và đưa ra các bài tập chuyên biệt cho các môn thể thao. Thực hiện tốt các bài tập chuyên biệt, sẽ giúp người bệnh tự tin và chủ động hơn khi trở lại chơi thể thao.
Nếu bạn hoặc người thân đang bị gãy xương hoặc trong giai đoạn hồi phục sau gãy xương, đừng chủ quan. Hãy đến Sports Medic để được bác sĩ thăm khám điều trị và xây dựng liệu trình phục hồi chức năng bài bản, giúp bạn không chỉ lành xương – mà còn theo cùng cho tới khi bạn trở lại vận động thể thao như chưa từng bị chấn thương.
Đăng Ký Kênh Youtube Để Theo Dõi Video Chia Sẽ BS. Dũng