Đối với những trường hợp rách hoặc giãn dây chằng chéo sau (DCCS) mức độ nhẹ, người bệnh có thể lựa chọn không phẫu thuật. Câu hỏi lớn nhất được đặt ra là: sẽ tập luyện, vận động như thế nào để an toàn, không gây tổn hại thêm dây chằng. Bài viết sau đây sẽ bàn luận về:
Phác Đồ Điều Trị DCCS Rách/Giãn Mức Độ Nhẹ, Không Phẫu Thuật.
1. Một số lưu ý phòng ngừa chấn thương thêm DCCS:
– Tránh gập đầu gối quá 90° trong 6 tuần đầu sau chấn thương.
– Nếu thực hiện gập đầu gối lớn hơn 90°, việc này PHẢI được thực hiện đồng thời với kéo mâm chày gối ra phía trước, để giảm lực tác động lên dây chằng chéo sau.
– Nếu đau gối trong khi đang tập co, nên dừng lại ở biên độ an toàn. Không nên ép gối quá mức.
2. Một số lưu ý về chương trình tập luyện:
– Các bài tập nên có tính cá nhân hóa, cụ thể cho từng người.
– Cần đặt mục tiêu khôi phục sức mạnh cơ tứ đầu, vì nó có ý nghĩa quan trọng đến việc quay lại chơi thể thao và sự hài lòng cho bệnh nhân.
– Bảo vệ khớp bánh chè đùi.
– Cân nhắc có thể tập sớm chức năng cơ: Tập cơ tứ đầu, nâng chân thẳng, phản xạ thăng bằng, kích thích điện, mini Squat.
3. Chương trình tập luyện cụ thể:
Lưu ý: chương trình này mang tính gợi ý cho các huấn luyện viên/ kĩ thuật viên. Bạn nên tập dưới sự giám sát, theo dõi của người có chuyên môn để trách chấn thương hoặc quá tải thêm cho gối.
A, Giai đoạn I: Ngày 0-10:
– Phạm vi co gối: 0 – 60 độ
– Gối sưng: chườm đá, nâng cao, thuốc NSAID
– Tập dáng đi/chịu sức nặng: đi nạng chống chân chịu sức nặng (50%).
– Bài tập: Tập gồng cơ tứ đầu trong khả năng chịu đau, không nên cố gắng quá mức chịu đựng.
B, Giai đoạn II: Ngày 10-21:
– Phạm vi co gối: tới 60°. Có thể tăng độ gập đầu gối lên 90°, việc này PHẢI được thực hiện đồng thời với lực kéo mâm chày ra phía trước, nhằm giảm lực kéo căng lên DCCS.
– Tiếp tục chườm đá, kê cao chân khi nằm nghỉ, thuốc NSAID, nếu gối còn sưng đau.
– Mang nẹp Zimmer khi đi, tiếp tục tập dáng đi, chống chân chịu trọng lượng tăng dần tới 100%.
– Có thể ngưng dùng nạng nếu tình trạng tràn dịch, sưng gối đã giảm.
– Bài tập: Gồng cơ tứ đầu khi cơn đau cho phép.
– Khi nằm có thể đặt một chiếc gối dưới mặt sau của cẳng chân.
C, Giai đoạn III – Tuần 3-5:
– Phạm vi co gối: Co gối trong ngưỡng chịu đau.
– Nếu gối còn sưng: chườm đá, kê cao chân khi nghỉ, thuốc NSAID.
– Có thể ngừng nẹp Zimmer, chuyển sang dùng nẹp khóa chức năng.
– Bài tập:
+ Các bài tập trung vào việc tăng sức mạnh và sức bền của cơ tứ đầu.
+ Cho phép thực hiện các bài tập duỗi gối chuỗi mở NẾU không bị hội chứng khớp chè đùi.
+ Các bài tập duỗi hông, duỗi thẳng gối.
+ Đạp xe.
+ Ngồi xổm với độ gập gối trong tầm 0-60 độ.
D. Giai đoạn IV – Tuần 5-8
– Phạm vi chuyển động: Tối đa có thể.
– Tập dáng đi cân đối, chịu trọng lượng hoàn toàn.
– Các bài tập.
+ Các bài tập chuỗi khép kín để nâng cao sức mạnh chức năng.
+ Bài tập mini squat, squat dựa tường.
+ Tập chạy nhẹ nhàng tại chỗ.
+ Bài tập kháng lực tăng dần cơ tứ đầu.
+ Các tập khả năng cảm nhận thăng bằng.
E. Giai đoạn V – Tuần 8-12
– Bắt đầu chương trình tập chạy
– Các bài tập quay trở lại môn thể thao cụ thể
Tiêu chí trở lại thể thao:
+ Gập duỗi gối hoàn toàn không đau.
+ Gối không sưng.
+ Sức mạnh cơ tứ đầu 85% trở lên, khi so sánh bên đối diện.
+ Nên tiếp tục mang thêm nẹp/ băng gối khi chơi thể thao.
Đăng Ký Kênh Youtube Để Theo Dõi Video Chia Sẽ BS. Dũng